Felsefe yuzyA llar boyunca skolastigin yorganA altA nda kA vrA larak uyudu.
Skolastik tartA smalarA n horlamalarA ve karsA horlamalarA ndan baska hicbir sey duyulmuyordu.Felsefeyi ortaaAY uykusundan uyandA ran AYey, 17.
YzyA lda sahneye A kan ve AYu szleri iln eden Descartes oldu: "Cogito, ergo sum." (DAYnyorum, yleyse varA m).
AydA nlanmA AY bir aAY baAYlamA AY oldu: Bilgi akla dayandA rA ldA .
Bu byk FransA z sadece uyuyan bilginleri deAYil, aynA zamanda BritanyalA larA da uyandA rmA AYtA .
Onlar da Descartes'in rasyonel varsayA mlarA na gecikmeden tepki ererek, bilgi birikimimizin akla deAYil, deneyime dayandA AYA nA iddia ettiler.
A ngiliz Empiristler bu hiddetli A kA AYlarA yla aklA n en kk kA rA ntA sA nA dahi yok ederek felsefeyi gitgide daha kk duyumsamalara ayA rdA lar.
Felsefe tekrar sonsuz bir uykuya dalma tehdidi ile karAYA karAYA ya kaldA .Nihayet 18.
YzyA lA n ortalarA nda Kant "dogmatik uygusundan" uyanarak ortaaAY felsefesinden ok daha kapsamlA bir felsefe sistemi geliAYtirdi.
Bu durum, filozoflarA n bu yeni AYansA keyifli hayaller iin kullanmak istedikleri izlenimini doAYurdu.
Hegel, bu filozoflarA n arasA nda en gayretlisi oldu ve genel huzur ihtiyacA na yanA t verecek, dev yataAYA bulutlardan oluAYan muhteAYem bir yatak odasA inAYa etti.
Kendisine baAYka bir yol seen tek kiAYi, tm evi doAYu felsefesinin taze esintileriyle havalandA ran Schopenhauer'di.
A AYte bu esintiler gen Nietzsche'yi uyandA rdA . evik bir hareketle o buz gibi rzgra atA ldA ve herkesi uzun bir sre iin uyanA k tutan keskin felsefesini iln etti.FRIEDRICH NIETZSCHE YAAzAMI VE RETA SA --------------------------------------------------------------------------------Nietzsche'yle beraber felsefe tehlikeli bir boyut kazanA yor.
Geri daha nce de tehlikeli olmuAYtu, ama baAYka nedenlerden dolayA .
Nietzsche'den nceki yzyA llarda felsefe, filozoflar iin tehlikeliydi, oysa Nietzsche'yle beraber herkes iin tehlikeli olmaya baAYladA .Kendisini sonunda zihinsel bir bulanA klA AYA n iine dAYt.
Ge dnem yazA larA ndaki sylemleri bunun habercisiydi zaten.
Ne var ki tehlikeli fikirleri hastalA AYA nA n baAYlangA cA ndan ok nce ortaya A ktA .
Nietzsche'nin fikirleri zihinsel bozukluklarA yla baAYA ntA lA deAYil.
Onlar, 20. YzyA lA n ilk yarA sA nda Avrupa iin korkun sonular doAYuran ve iflah olmaz belirtileri gnmzde Balkanlarda ve DoAYu Avrupa'da yeniden grlen kolektif bir cinnetin ncleri oldu.AslA nda Nietzsche'nin felsefesi, felsefe olarak adlandA rA lmasA pek de haketmiyor. - ister stinsandan, ister sonsuz geri dnAYten (yaAYamA mA zA mutlak sonsuza dek tekrar ve tekrar yaAYayacaAYA mA za dair dAYnce) veya (anlamA nA Goethe, Napolyon veya kendisi gibi "byk adamlarA " yaratmakta bulan) uygarlA AYA n salt anlamA ndan sz etsin.
Her AYeyi "G A stemi" ile aA klamak ya ok basittir ya da anlamsA z.
Freud'un psikoanalitik aA dan mesafeli ve hatta Schopenhauer'in dipsiz ktmserlikleri bile bizleri daha fazla ikna etmektedir.
Bir deAYeri olan her komplo kuramA nda olduAYu gibi, Nietzsche'nin "G A stemi"ne dair doktrini de paranoyak eAYilimler taAYA yor.
Kendi felsefesinin aksine, Nietzsche felsefe yapmaya baAYlayA nca iAY ilginleAYmeye baAYlA yor.
O zaman Nietzsche ustalA k, ikna yeteneAYi ve keskin zek bakA mA ndan kendisinden nceki ve sonraki tm filozoflarla yarA AYabilir.
Eserlerini okuduAYunuzda, bizlerde felsefenin gerekten de nemli bir AYey olduAYu izlenimi uyanA yor.
Tehlikeli olmasA nA n nedenlerinden biri de bu iAYte. "G A stemi"ni salt analitik bir ara olarak kullandA AYA srece, bununla, kendisinde varlA AYA nA ancak az sayA da kiAYinin tahmin ettiAYi insani motivasyon AYelerinin izini bulabilmekteydi.
Bu motiflerden doAYan deAYerlerin maskelerini dAYrd, onlarA n tarihsel geliAYimlerini araAYtA rdA ve bu sayede uygarlA AYA mA zA n ve kltrmzn temel taAYlarA nA aydA nlattA .
